CMK m. 253\\\'te uzlaşmanın usulü düzenlenmektedir.Buna göre savcı,tarafların uzlaşma beyanlarını alarak bir uzlaştırmacı tayin eder.Bu uzlaştırmacı ,taraflardan birinin avukatı yada baronun tayin edeceği bir avukat olabilir.Anglo Amerikan hukukunda ise ,savcı uzlaştırmaya hiç karışmaz.Burada uzlaşma masası vardır ve zarar görene uzlaşma isteyip istemediği sorulur.Suçun mağduru uzlaşma isterse, savcı bunu faile bildirir.Bizim sistemimiz de ise savcı uzlaşma isteyip istemediğini öncelikle faile, sonra da mağdura soruyor.mağdur düşünerek bir karar veriyor.Bu nokta tehlikelidir.Zira, mağdurun baskı altında kalabilme ihtimali mevcuttur.Bu durumda fail suçu ikrar etmiş oluyor ve mağdur uzlaşmayı kabul etmezse failin durumu daha da vahim bir hal alabiliyor.
Uzlaşmanın uygulanması ile ilgili olarak söz konusu kanun maddesin tebellüğ belgesini ve dolayısı ile doğuracağı sorumlulukları anlatan bir içeriğe sahip UZLAŞMA TEKLİF TUTANAĞI hazırlandı.Söz konusu tutanaktan BİR SURET ŞAHSA TESLİM edilmektedir. Böylece şahıs uzlaşma hakkında ayrıntılı olarak bilgilendirilmektedir. Uzlaşı tutanağını şahsın vermiş olduğu karara göre tanzim edilmektedir.Bu uygulamayla beraber bir nebze olsun failin ve mağdurun hakları korunmuş oldu.
Buna göre uzlaşma teklif formu:
................ KARAKOLU
UZLAŞMA TEKLİF FORMU
A. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 253üncü maddesi çerçevesinde, soruşturma konusu suçunun uzlaşmaya tabi olması nedeniyle AYDIN Cumhuriyet savcısının tâlimatları doğrultusunda bu formun (D) bölümünde yer alan uzlaşmanın mahiyeti ile uzlaşmayı kabul veya reddetmenin hukukî sonuçları aşağıda açık kimliği belirtilen kişiye anlatılarak uzlaşma teklifinde bulunulmuştur 08.03.2008 Saat:22:17
Teklifte Bulunan
Adlî Kolluk Görevlisi
Adı Soyadı Rütbesi-Sicil No
B. UZLAŞMA TEKLİFİ YAPILAN
1. ( ) Mağdur
2. ( ) Mağdurun Kanunî Temsilcisi
3. ( ) Suçtan Zarar Gören
4. ( ) Suçtan Zarar Görenin Kanunî Temsilcisi
5. ( ) Şüpheli
6. ( ) Şüphelinin Kanunî Temsilcisi
C. UZLAŞMA TEKLİFİ YAPILAN KİŞİNİN
1. T.C. Kimlik No
2. Adı Soyadı
3. Baba Adı
4. Anne adı
5. Doğum Yeri ve Tarihi
6. Adres ve İletişim Bilgileri
D. Uzlaşmanın mahiyeti ile uzlaşmayı kabul veya reddetmenin hukukî sonuçları:
a) Uzlaşma, suçtan doğan zararın kısmen veya tamamen giderilmesi, eski hâlin iadesi veya hukuka uygun maddî veya manevî diğer bir edim karşılığında ya da uzlaşmayı sağlayacak diğer bir usulle iki tarafın anlaşmasıdır. Uzlaşmanın gerçekleşmesi durumunda mağdur ya da suçtan zarar görenin her türlü hukukî dava ve takiphaklarının sona ermesi karşılığında şüpheli hakkındaki suç soruşturması aşağıdaki koşullarla son bulacaktır.
b) Uzlaştırma teklifini kabul ederek bu konuda karşı tarafla görüşme, suçu kabul veya haklarından vazgeçme anlamına gelmez. Bu durum tarafların sahip oldukları haklarda bir kayba da yol açmaz.
c) Taraflar uzlaştırma teklifini kabul etseler dahi, görüşmeler sonucunda uzlaşmak zorunda olmayıp, uzlaşma sağlanana kadar bu yöndeki iradelerinden vazgeçebilirler. Vazgeçme, hak kaybına yol açmaz.
ç) Uzlaşma teklifinde bulunulduktan itibaren en geç üç gün içinde teklifi yapan adlî kolluk görevlisine ya da görevli Cumhuriyet savcısına karar bildirilmediği takdirde, teklif reddedilmiş sayılır.
d) Uzlaşma teklifi reddedilmesine rağmen taraflar, uzlaştıklarını gösteren belge ile en geç iddianamenin düzenlendiği tarihe kadar Cumhuriyet savcısına başvurarak uzlaştıklarını beyan edebilirler.
e) Teklif kabul edilmesine karşın uzlaştırma girişimi başarılı olmadığı takdirde bir daha Cumhuriyet savcısınca uzlaştırma yoluna başvurulamaz.
f) Uzlaşma teklifinde bulunulması veya teklifin kabul edilmesi, soruşturma konusu suça ilişkin delillerin toplanmasına ve koruma tedbirlerinin uygulanmasına engel değildir.
g) Taraflar bizzat Cumhuriyet savcısı tarafından uzlaştırılabilecekleri gibi; uzlaştırmacı olarak Cumhuriyet savcısı tarafından barodan bir avukatın görevlendirilmesi istenebilecek ya da Yönetmelikte nitelikleri belirlenen hukuk öğrenimi görmüş bir kimse görevlendirilebilecektir. Tarafların üzerinde anlaştıkları bir avukat ya da hukuk öğrenimi görmüş bir kişi var ise takdire göre onlar da tercih edilebilecektir.
ğ) Uzlaştırma müzakereleri sırasında tarafların konuyla ilgili olarak yapacakları açıklamalar mevcut soruşturmada ve disiplinle ilgili olanlar da dahil olmak üzere, hiçbir soruşturma ve kovuşturmada ya da davada delil olarak kullanılamaz.
h) Uzlaştırma müzakereleri gizli olarak yürütülür. Uzlaştırma müzakerelerine şüpheli, mağdur, suçtan zarar görenler ile bu kişilerin kanunî temsilcisi, müdafi ve vekil katılabilir.
ı) Şüpheli, mağdur veya suçtan zarar görenin kendisi veya kanunî temsilcisinin ya da vekilin müzakerelere katılmaktan imtina etmesi hâlinde, uzlaşmayı kabul etmemiş sayılır.
i) Uzlaşmanın tarafların özgür iradelerine dayandığı ve edimin hukuka uygun olduğu Cumhuriyet savcısı tarafından belirlendiği takdirde, uzlaşma raporu veya belgesi hüküm ifade eder.
j) Uzlaşma gerçekleştiği ve edim defaten yerine getirildiği takdirde, şüpheli hakkında kovuşturmaya yer olmadığına dair kararı verilir. Bu husus, adlî sicile kaydedilmez.
k) Edimin yerine getirilmesinin ileri tarihe bırakılması, takside bağlanması veya süreklilik arz etmesi hâlinde; Kanunun 171 inci maddesindeki şartlar aranmaksızın şüpheli hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilir. Erteleme süresince dava zamanaşımı işlemez.
l) Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verildikten sonra, uzlaşmanın gereklerinin yerine getirilmesi hâlinde, kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilir.
m) Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verildikten sonra, uzlaşmanın gereklerinin yerine getirilmemesi hâlinde, Cumhuriyet başsavcılığı tarafından, Kanunun 171 inci maddesinin dördüncü fıkrasındaki şartlar aranmaksızın kamu davası açılır.
n) Uzlaşmanın sağlanması hâlinde, soruşturma konusu suç nedeniyle tazminat, eski hâlin iadesi veya diğer bir tazminat davası açılamaz. Açılmış olan davadan feragat edilmiş sayılır.
o) Uzlaştırmacı ücreti ve diğer uzlaştırma giderleri yargılama giderlerinden sayılır, ilgili ödenekten karşılanır. Uzlaşmanın gerçekleşmesi durumunda, bu ücret ve giderler Devlet Hazinesi üzerinde bırakılır.
ö) Uzlaşmanın gerçekleşmemesi hâlinde uzlaştırmacı ücreti ve diğer uzlaştırma giderleri hakkında Kanunun yargılama giderlerine ilişkin hükümleri uygulanır.
p) Şüphelinin edimini yerine getirmemesi hâlinde uzlaşma raporu veya belgesi 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 38 inci maddesinde yazılı ilâm mahiyetinde belgelerden sayılır.
r) Şüpheli, mağdur veya suçtan zarar görenden birine ilk uzlaşma teklifinde bulunulduktan itibaren, uzlaştırma girişiminin sonuçsuz kaldığı ve en geç uzlaştırmacının raporunu düzenleyerek Cumhuriyet savcısına verdiği tarihe kadar dava zamanaşımı ile kovuşturma koşulu olan dava süresi işlemez.
s) Uzlaşma sağlanamadığı takdirde, Cumhuriyet savcısı, soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı olup, üst sınırı bir yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren uzlaşmaya tabi suçlardan dolayı, yeterli şüphenin varlığına rağmen, Kanunun 171 inci maddesinin üçüncü fıkrasındaki koşulların birlikte gerçekleşmesi hâlinde kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verebilir.
E. Bu formun (D) bölümünde yer alan 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 253üncü maddesi çerçevesinde uzlaşmanın mahiyeti, uzlaşmayı kabul veya reddetmenin hukukî sonuçlarını anladım. Formun bir örneğini aldım.
Şahsıma yapılan uzlaşma teklifini;
İnceleyip üç gün içinde beyanda bulunmak istiyorum. imza
Kabul ediyorum.
Kabul etmiyorum.
